Het is al dagen hetzelfde lied
Je bent er en je bent er niet
Ik lach en laat een traan
Ik hou je vast en laat je gaan

Zo gaat het elke dag

Ik vang aan en ik stop
Ik val en krabbel op
Ik win en ik verlies
Ik ontdooi en ik bevries
Ik heel en ik knik
Ik adem en ik stik

Zo gaat het elke dag,
Zoals in dit gedicht,
Het gaat van donker naar licht
Dan opgelucht, dan verdoofd
Het is een chaos in mijn hoofd
Ik zie je en ik zie je niet
Ik heb je en ik heb je niet

En toch voel ik je overal

 

 

 

Kijk ze eens zitten in het hoge gras,
in de diepe herfst van het leven
Met één been al in de winter
Broos van lijf en leden
Maar in hun hoofden zomert het nog

Ze hebben alles meegemaakt
Alles gegeven
Alles doorstaan
De liefde is gebleven
Wie kan hen nu nog wat maken?

Ze drinken koffie uit een thermoskan
En kijken naar de boten die voorbijglijden
Hij streelt haar hand,
Zij kroelt door zijn grijze haren
Ze besluiten elkaar een kusje te geven

De hele wereld huilt mee met de familie Nouri, hoorde ik Barbara Barend deze week zeggen. Persoonlijk denk ik dat dát wat overdreven is, maar ik begreep wat ze bedoelde en ik voelde met haar mee.

Iedereen houdt van Appie. Het Amsterdamse schoffie dat het voetbalvak, zoals Cruijff, op straat leerde. Appie kon toveren met zijn rechterbeen. Buiten het veld pakte hij iedereen in met zijn ogen en zijn lach. Appie werd een ster, maar bleef een schoffie. Keurig ondeugend. Heerlijk ontwapenend. Als Appie met z’n vrienden op vakantie ging, nam hij zijn vader mee. Voor de zekerheid, mocht hij in de verleiding komen om gekke dingen te doen. Want Appie mocht dan klein zijn, hij zou de grootste worden.

In de bloei van zijn carrière zakte hij vorige week in elkaar op zijn geliefde gras. Twintig lentes jong. Nu ligt Appie als een kasplantje in het AMC. Vervlogen hoop in bange voetbaldagen. Een jongensboek dat veel te vroeg is gesloten.

Omdat iedereen van Appie houdt, stroomde het lege trapveldje voor zijn ouderlijk huis in Amsterdam vrijdag vol met vrienden. Rijen dik stonden ze daar met tranen in de ogen. Blank, zwart, geel en bruin. Ze hielden elkaar vast en baden tegen beter weten in.

Nu vaststaat dat hij niet meer terugkeert op de velden, kent zijn populariteit geen grenzen meer en blijkt Appie veel meer te zijn dan een begenadigd voetbaltalent. Hij staat voor de samenleving zoals we die ooit voor ogen hadden. Een land waarin alle kleuren samensmelten. Zijn eigen naamsverandering zegt in dezen genoeg. Abdelhak Nouri werd Appie Nouri. Marokkaan. Nederlander. Whatever. Gewoon een van ons.

We rijden over de Bundesautobahn richting de Oostenrijkse Alpen. De familie Poell, samengepropt in een oranje Volkswagen Kever. Mijn vader zit achter het stuur. Hij zwijgt en rookt halfzware Drum. Mijn moeder knikkebolt en veegt het zweet van haar voorhoofd. Mijn zus en ik ruziën op de achterbank over de vraag wie de meeste beenruimte in beslag neemt. ‘Auw, blijf van me af.’ We blijven steggelen, net zo lang tot mijn vaders arm naar achteren wappert. Het teken dat we ons per direct gedeisd moeten houden. We hebben nog dik zeven uur te gaan. Mijn moeder knikkebolt nog steeds. Ik tel de hectometerpaaltjes. Mijn vader rolt nog maar eens een shaggie.

Voor ons stijgt de hitte op van het asfalt. De zon heeft onze Kever in een rijdende magnetron veranderd. We puffen en we zuchten. Maar omdat we nog nooit van airco hebben gehoord, vragen we ook niet om verkoeling. Mijn vader is streng, maar heeft gelijk. Kalmte is het enige wat ons hier doorheen kan slepen. ‘Hoe lang nog?’ ‘Nog 6 uur en 50 minuten.’ ‘Dat meen je niet. Zijn we pas tien minuten verder?’ Wanneer we stoppen? Nu nog niet. Pa wil nog even doortrekken. Over een uurtje mogen we onze benen even uit de kreukels halen en frisse lucht ademen. En zo halen we, hortend en stotend, onze eindbestemming. In Oostenrijk begint de vakantie. Ik geniet met volle teugen en probeer de gedachte aan de terugreis zo lang mogelijk uit te stellen.

Anno 2017 is de Volkswagen Kever weer terug in het straatbeeld. Als stadsautootje welteverstaan. Met airco. Hip, stoer en schattig. Het zal wel. Als ik er eentje zie rijden, breekt het zweet me uit.

Een vader met geamputeerde benen. Een moeder die op één dag twee van haar kinderen moest begraven. En een meisje met blijvende gehoorschade.

Bij de koffieautomaat op mijn werk sprak ik vanochtend met een docente van Vluchtelingwerk. Ze geeft taalles aan vluchtelingen uit Syrië. Asielzoekers met een verblijfsvergunning die op internetfora worden beschimpt en bestempeld als gevaarlijk gespuis dat zo snel mogelijk ons land uit moet. ‘Terug op die gammele bootje zetten’. Of zelfs: ‘afknallen’. Je komt het overal tegen.

De mevrouw van Vluchtelingenwerk vertelde me het echte verhaal. Een verhaal over dood en verderf dat ons voorstellingsvermogen te boven gaan. Over een stad in puin en over ontberingen die je je ergste vijand nog niet toewenst. Maar ook een verhaal over hoop en optimisme. “Want”, zo vertelde ze: “het is ongelooflijk hoe positief deze mensen in het leven blijven staan. Als je als moeder je eigen kinderen door bommen hebt zien sneuvelen, waar haal je dan nog in vredesnaam de kracht vandaag om verder te gaan? Deze moeders gaan door. Ze leren onze taal en poetsen zich een slag in de rondte om een inkomen te verdienen.”

En toen werd het stil bij de koffieautomaat.

Natuurlijk zijn er uitzonderingen. Niet iedere vluchteling zal in staat zijn om de rug te rechten en voor zijn eigen kansen te blijven gaan. En ja: sommigen ontsporen en stellen onze rechtsstaat danig op de proef. Niet goed te praten en ook niet te tolereren, maar wel te verklaren. Als ik mijn eigen kinderen kwijtraak, hoef ik niet naar Vluchtelingenwerk om een andere taal te leren en in te burgeren in een wereld die ik niet ken. Dan moet ik naar de Riagg en ik heb zo m’n twijfels of ze daar mijn leed kunnen verzachten.

Voor de nuance wens ik iedereen een gesprekje toe met Vluchtelingenwerk.