Om de regio Noord- en Midden-Limburg een economische en innovatieve boost te geven, hebben Gilde Opleidingen, Fontys Hogescholen, elf maakbedrijven en de provincie de krachten gebundeld in het Centrum voor Innovatief Vakmanschap Maak | Smart Industrie. Door studenten bij hun toekomstige werkgever op te leiden, willen zij de kloof tussen techniekonderwijs en beroepspraktijk dichten en beter inspelen op de vraag naar goed gekwalificeerde technici. Ook bij Abrahams Metaalbewerking in Weert zijn de verwachtingen hooggespannen.
Het vak techniek mag dan voorzichtig aan populariteit winnen, de maakindustrie schreeuwt nog steeds om vakmensen. Ook in deze Limburgse regio blijft de vraag naar jonge, goed opgeleide technici onverminderd groot. “We krijgen ze niet gevonden. En áls we een kandidaat hebben, voldoet die meestal niet aan wat er op de werkvloer van hem wordt gevraagd. De beroepsopleiding sluit onvoldoende aan bij wat het bedrijfsleven anno 2019 nodig heeft”, vertelt Richard Cornet, CEO van Abrahams Metaalbewerking. Zelf is het Weerter maakbedrijf op zoek naar drie nieuwe krachten. Dat lijkt misschien weinig, maar op een personeelsbestand van 15 medewerkers is dat een uitbereiding van maar liefst 20 procent. Om maar aan te geven hoe hoog de personele nood is.
Vraaggestuurd beroepsonderwijs
“Operators+”, zo noemt Richard de gewenste vakmensen van vandaag en morgen. “De sector is veranderd, nieuwe ontwikkelingen gaan razendsnel. De metaalindustrie is een nauw samenspel geworden tussen mens, robot en machine. Van de medewerker worden andere vaardigheden gevraagd. Hij of zij moet de processen in de fabriek volgen en bijsturen. Problemen signaleren en oplossen. Weten hoe de machines zijn opgebouwd en hoe de verschillende onderdelen werken. Dat vraagt om veel toegepaste kennis van materialen en gereedschappen. Nieuwe competenties waar het beroepsonderwijs op moet inspelen. Meer dan ooit moeten het mbo en hbo de vakmensen gaan opleiden waar het bedrijfsleven om vraagt. We moeten van aanbod- naar vraaggestuurd onderwijs.”
Investeren in de toekomst
Dat is precies wat er gaat gebeuren. Binnen het Centrum voor Innovatief Vakmanschap (CIV) Maak| Smart Industrie brengen Gilde Opleidingen, Fontys Hogescholen en elf maakbedrijven in deze regio het beste van beide werelden samen in een uniek scholingsprogramma. Een praktijkopleiding die zowel de jonge techniekstudent als de regio serieus verder helpt. De randvoorwaarden zijn opgesteld, de financiën geregeld, het is nu tijd om spijkers met koppen te slaan. Ook bij Abrahams Metaalbewerking kunnen ze niet wachten om te beginnen. “De kennis die we sinds 1994 hebben opgebouwd en de innovaties die we hier zelf in gang zetten, willen we overbrengen op onze werknemers van morgen. Toegewijde talenten in de metaaltechniek geven we de kans om zich in ons bedrijf tot op het hoogste niveau te ontwikkelen. Daarmee investeren we in hun toekomst, die van ons en van deze regio. Alles en iedereen wordt er beter van.”
De maakindustrie speelt een prominente rol in Noord- en Midden-Limburg. Techniekbedrijven zorgen voor veel werkgelegenheid en jagen andere sectoren aan. Toch weten veel jongeren nog onvoldoende hoe boeiend techniek is en hoeveel kansen de sector biedt om jezelf te ontwikkelen. Op zich valt die onwetendheid wel te begrijpen. De technologische vernieuwingen gaan zo snel dat zelfs bedrijven moeite hebben om ze bij te houden. Laat staan het onderwijs. Bovendien is de maakindustrie technologisch enorm breed. Abrahams Metaalbewerking draait, freest en assembleert onderdelen van verschillende materialen voor onder meer trapliften, ventilatoren, veiligheidspoorten, heftrucks en busjes voor gehandicaptenvervoer. Andere maakbedrijven houden zich bijvoorbeeld bezig met plaat- en constructiewerk, meubeltechniek, kunststof of mechatronica.
Olievlek
De veelzijdigheid en de snelle ontwikkelingen in de sector hebben ertoe geleid dat beroepsopleidingen niet goed aansluiten bij de toekomstige werkomgeving. “Om dat te veranderen hebben we het omgedraaid. Binnen het Centrum voor Innovatief Vakmanschap gaan we jonge technici vooral in de praktijk opleiden, verdeeld over de elf deelnemende maakbedrijven”, vertelt Richard Cornet. Uniek is ook dat niet alleen mbo-studenten deelnemen. Ook hbo-studenten, werklozen en statushouders krijgen de mogelijkheid om laagdrempelig in te stromen.
Buiten een centrale plek waar generieke vakken als Nederlands, Engels en wiskunde gedoceerd worden, krijgen studenten straks les in het bedrijf waar ze na hun opleiding aan de slag gaan. Daar waar alle technologie, machines en kennis al aanwezig zijn. Kennis van materialen en gereedschappen bijvoorbeeld, van programmeren en corrigeren en van machineonderhoud. Maar ook kennis op het gebied van veilig, gestructureerd en netjes werken. “We zoeken naar een optimale balans tussen theorie en praktijk en hebben een profiel opgesteld voor de medewerker van de toekomst. Op basis daarvan zoekt Gilde Opleidingen naar geschikte kandidaten”, aldus de eigenaar van Abrahams Metaalbewerking. “Omdat deze vorm van onderwijs nieuw is, wordt het voor iedereen natuurlijk even wennen. We starten met elf maakbedrijven, maar hopen dat dit concept zich als een olievlek gaat verspreiden.”
Onmisbaar
Het imago van de technieksector begint langzaam te verbeteren, zo merkt Cornet die regelmatig rondleidingen verzorgt voor basisschoolkinderen in de regio. “Jongeren zien met eigen ogen hoe mooi en veelzijdig werken in de techniek is. Een kenniseconomie, zoals de overheid die voorstaat, is prachtig, maar zonder maakbedrijven die innovaties in de praktijk brengen, heb je niks aan al die kennis. Onze economie draait op de maakindustrie. Op mbo’ers die op de werkvloer elke dag het verschil maken.”